Pełnoletność

Sposoby osiągnięcia pełnoletniości

Art. 10 Kodeksu cywilnego określa warunki osiągnięcia pełnoletności – pełnoletność można osiągnąć w dwojaki sposób:

1. poprzez ukończenie określonego roku życia

2. poprzez zawarcie małżeństwa.

Pełnoletnia staje się każda osoba fizyczna, która ukończyła osiemnasty rok życia, bez względu na uwarunkowania psychiczne czy fizyczne.

Pełnoletność poprzez osiągnięcie wieku

Art. 112 Kodeksu cywilnego wskazuje, w jaki sposób powinno się obliczać wiek. Zgodnie z jego treścią, osoby fizyczne kończą osiemnasty rok życia wraz z początkiem dnia odpowiadającego dniowi narodzin, bez znaczenia pozostaje godzina. Granicą wiekową pełnoletności nie można w żaden sposób manipulować, jest ona sztywna.

Pełnoletność poprzez małżeństwo

Drugim sposobem nabycia pełnoletności jest zawarcie związku małżeńskiego przez kobietę, która nie ukończyła osiemnastego roku życia.

Art. 10 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO) reguluje tryb zawarcia małżeństwa przez małoletnich. W myśl tego przepisu, małżeństwo może zawrzeć tylko osoba pełnoletnia, natomiast z ważnych powodów sąd opiekuńczy może również zezwolić na zawarcie małżeństwa przez kobietę, która ukończyła lat szesnaście, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny.

Pełnoletność w prawie cywilnym cechuje się przede wszystkim trwałością, a zatem raz osiągnięta, nie może zostać utracona. Pełnoletność trwa także pomimo rozwiązania czy unieważnienia małżeństwa, natomiast ustalenie nieistnienia małżeństwa jest równoznaczne z brakiem pełnoletności, gdyż w razie ustalenia jego nieistnienia małoletni nigdy jej nie uzyskał.

Pełnoletność, a zdolność do czynności prawnych

Termin „pełnoletność” ściśle wiążę się z terminem „zdolności do czynności prawnych”, o którym mowa w art. 11 Kodeksu cywilnego. Treść tego przepisu stanowi, że pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się wraz z uzyskaniem pełnoletności.

Przed nabyciem pełnoletności, małoletni, którzy nie ukończyli trzynastego roku życia nie mają zdolności do czynności prawnych, natomiast wraz z ukończeniem lat trzynastu, a przed ukończeniem lat osiemnastu osiągają oni ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Inne skutki pełnoletności

Przepisy prawa wiążą z małoletnością wiele skutków, do których należą m.in.:

1. podleganie władzy rodzicielskiej lub opiece;

2. brak możliwości upływu terminu zasiedzenia wcześniej niż 2 lata od uzyskania pełnoletności przez właściciela nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie;

3. możliwość dalszego zamieszkiwania nieruchomości, która wskutek zniesienia współwłasności nie przysługuje już danemu współwłaścicielowi, a była dotychczas zajmowana przez niego nie dłużej jednak niż 5 lat, jednakże gdy w chwili zniesienia współwłasności współwłaścicielami są małoletni- nie dłużej niż 5 lat od osiągnięcia pełnoletności;

4. możliwość przyjęcia na mieszkanie małżonka i małoletnich dzieci przez mającego służebność mieszkania oraz możliwość pozostania małoletnich w tym mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności;

5. brak możliwości przedawnienia roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody wcześniej niż 2 lata od uzyskania przez nią pełnoletności;

6. zstępnemu uprawnionemu do zachowku, który jest małoletni, przysługuje zachowek w wysokości 2/3 wartości udziału spadkowego, który przypadłby mu w dziedziczeniu ustawowym.