Umowa leasingu

Na czym polega umowa leasingu?

Zgodnie z art. 709.1 Kodeksu cywilnego umowa leasingu polega na:

  • zobowiązaniu się finansującego do nabycia rzeczy od oznaczonej osoby i na warunkach określonych w umowie leasingu;
  • zobowiązaniu się finansującego do oddania nabytej rzeczy korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony;
  • zobowiązaniu się korzystającego do zapłaty finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenia pieniężnego, które jest co najmniej równe cenie nabytej rzeczy lub wynagrodzeniu z tytułu jej nabycia.

Strony umowy leasingu

Umowę leasingu najczęściej zawierają przedsiębiorcyStronami umowy leasingu są więc finansujący oraz korzystający. Osoby zawierające umowę bywają także potocznie nazywani leasingodawcą oraz leasingobiorcą.

Finansującym może być tylko osoba prowadząca przedsiębiorstwo – osoba prowadząca zarobkowo działalność leasingową we własnym imieniu, w sposób ciągły i zorganizowany.

Natomiast korzystającym może być każda osoba fizyczna i prawna. Niekoniecznie więc musi to być przedsiębiorca, jednak w praktyce umowa leasingu ma poważniejsze znaczenie w obrocie dwustronnie profesjonalnym.

Zobowiązanie do nabycia przedmiotu umowy leasingu

Przez nabycie należy rozumieć uzyskanie przez finansującego własności rzeczy. Natomiast w odniesieniu do nieruchomości nabywa się także własność użytkowania wieczystego.

Nabycie własności rzeczy przez leasingodawcę następuje na podstawie odrębnej umowy od umowy leasingu. Taką umową może być:

  • umowa sprzedaży
  • umowa zamiany
  • umowa dostawy
  • umowa o dzieło
  • umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste albo umowa o przeniesienie użytkowania wieczystego

Nie jest natomiast nabyciem przez finansującego uzyskanie do przedmiotu leasingu prawa względnego (na przykład z umowy najmu, umowy dzierżawy, leasingu). Nie można też mówić o nabyciu w przypadku uzyskania ograniczonego prawa rzeczowego (na przykład prawa użytkowania).

Należy podkreślić, że „nabycie” jest tylko odpłatnym uzyskaniem prawa własności (bądź użytkowania wieczystego). Nie można zatem nabyć na podstawie umowy nieodpłatnej (np. umowy darowizny).

Oddanie rzeczy do używania przez leasingobiorcę

Oddanie rzeczy korzystającemu polega na przeniesieniu jej posiadania. Umożliwia to sprawowanie przez korzystającego faktycznego władztwa nad rzeczą.

Oddanie do używania albo korzystania następuje na czas oznaczony. Termin końcowy można podać przez wskazanie konkretnego dnia końcowego lub też w inny sposób (na przykład przez wskazanie okresu, na który rzecz zostaje oddana leasingobiorcy).

Wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu leasingu

Wynagrodzenie należące się finansującemu powinno mieć charakter pieniężny. Oznacza to, że zawsze powinno być wyrażone w umowie leasingu w pieniądzu. Zapłata może nastąpić w gotówce lub też w formie bezgotówkowej.

Ponadto w Kodeksie cywilnym określono jego minimalną wysokość. Powinno ono być równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Z powyższego wynika, że korzystający zobowiązany jest zwrócić finansującemu przynajmniej koszt nabycia rzeczy. W skład wynagrodzenia wchodzi najczęściej zysk finansującego, pokrycie kosztów funkcjonowania jego przedsiębiorstwa, ewentualnie zwrot kosztów kredytu zaciągniętego w celu sfinansowania nabycia rzeczy.

Wynagrodzenie powinno być też płatne w uzgodnionych ratach. Wysokość i terminy ich płatności strony uzgadniają w umowie leasingu.

W jaki sposób zawiera się umowę leasingu?

Zgodnie z art. 709.2 Kodeksu cywilnego umowę leasingu zawiera się na piśmie pod rygorem nieważności.

Forma pisemna jest zachowana, gdy strony złożą własnoręczne podpisy na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Natomiast do zawarcia umowy w formie pisemnej wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany (art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego)

Ponadto do umowy leasingu znajduje zastosowanie również przepis art. 78 § 2 Kodeksu cywilnego zgodnie, z którym oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Skutkiem niezachowania formy pisemnej dla umowy leasingu jest jej nieważność.

Obowiązki finansującego wynikające z umowy leasingu

Podstawowymi obowiązkami finansującego są:

  • nabycie przedmiotu leasingu
  • wydanie przedmiotu leasingu korzystającemu
  • znoszenie używania rzeczy przez korzystającego

Z wydaniem rzeczy łączy się obowiązek finansującego przewidziany w art. 798.4 § 3 Kodeksu cywilnego. Polega on na wydaniu korzystającemu dokumentacji dotyczącej umowy ze zbywcą, w tym zwłaszcza odpisu umowy oraz dokumentu gwarancyjnego.

przedmiotem umowy leasingu jest bardzo często samochódTermin i sposób wydania przedmiotu leasingu korzystającemu strony ustalają w umowie leasingu. Zgodnie z art. 709.4 § 1 Kodeksu cywilnego finansujący powinien wydać rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili otrzymania od zbywcy.

Należy wspomnieć, że finansujący nie odpowiada za przydatność przedmiotu leasingu do umówionego użytku. Do obowiązków finansującego nie należy również utrzymanie rzeczy w należytym stanie, ponoszenie ciężarów z nią związanych, jak również ryzyka jej przypadkowej utraty.

Oprócz tego finansujący jest zwolniony wobec korzystającego z odpowiedzialności za wady rzeczy. Wyjątkiem są wady wynikłe z okoliczności, za które finansujący odpowiada.

Odpowiedzialność leasingodawcy za wady rzeczy

Zgodnie z art. 709.17. Kodeksu cywilnego do odpowiedzialności leasingodawcy za wady przedmiotu leasingu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące umowy najmu – art. 664 Kodeksu cywilnego.

Jeśli przedmiot leasingu ma wady ograniczające jego przydatność do umówionego użytku, to korzystający może żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia za czas trwania wad. Warunkiem jest jednak, aby wady te powstały z winy finansującego (art. 709.8 § 1 Kodeksu cywilnego).

W przypadku pewnych wad przedmiotu leasingu korzystający może także wypowiedzieć umowę leasingu bez zachowania okresu wypowiedzenia:

  • jeżeli w chwili wydania korzystającemu rzecz miała wady, które uniemożliwiają przewidziany w umowie sposób używania rzeczy
  • jeżeli wady przedmiotu leasingu powstały później, a finansujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim
  • jeżeli wady przedmiotu leasingu usunąć się nie dadzą

Roszczenie o obniżenie wynagrodzenia z powodu wad rzeczy będącej przedmiotem leasingu, jak również uprawnienie do niezwłocznego wypowiedzenia umowy leasingu nie przysługuje korzystającemu, jeżeli w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach.

Roszczenia osoby trzeciej przeciwko korzystającemu

W razie, gdy osoba trzecia dochodzi przeciwko korzystającemu roszczeń dotyczących przedmiotu leasingu obowiązki finansującego przedstawiają się podobnie jak obowiązki wynajmującego, gdy najemca doznaje zakłóceń w używaniu rzeczy ze strony osób trzecich. Zgodnie z art. 709.17 Kodeksu cywilnego do takiej sytuacji stosuje się odpowiednio przepisy o najmie, a dokładniej – art. 665 Kodeksu cywilnego.

Jeżeli więc osoba trzecia dochodzi przeciwko korzystającemu roszczeń dotyczących rzeczy będącej przedmiotem umowy leasingu, korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić o tym finansującego.

Obowiązki korzystającego wynikające z umowy leasingu

Podstawowym obowiązkiem korzystającego jest zapłata wynagrodzenia pieniężnego, które pokrywa co najmniej wydatek finansującego na nabycie rzeczy. Wysokość rat oraz terminy ich płatności strony powinny określić w umowie leasingu.

Natomiast do zapłaty przez korzystającego rat przed terminem płatności stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży na raty (art. 585 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że korzystający może płacić raty przed terminem płatności. W razie przedterminowej zapłaty korzystający może odliczyć kwotę, która odpowiada wysokości stopy procentowej obowiązującej dla danego rodzaju kredytów Narodowego Banku Polskiego.

Korzystający może być obciążony na podstawie umowy kosztami ubezpieczenia przedmiotu leasingu od jego utraty w czasie trwania leasingu. Obejmują one zapłatę składki na ogólnie przyjętych warunkach, chyba że inaczej ustalono w umowie leasingu.

Korzystający ma obowiązek utrzymania przedmiotu leasingu w należytym stanie. Musi więc dokonywać konserwacji i niezbędnych napraw rzeczy. Ponosi również ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.

Ponadto korzystający powinien korzystać z przedmiotu leasingu w sposób określony w umowie. Jeśli natomiast umowa o tym nie stanowi – w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy. W szczególności korzystający nie może bez zgody finansującego czynić zmian w rzeczy będącej przedmiotem leasingu.

Zgody finansującego wymaga również oddanie przez korzystającego przedmiotu leasingu od używania osobie trzeciej (art. 709.12 Kodeksu cywilnego).  Zarówno korzystający, jak i osoba trzecia odpowiadają bezpośrednio wobec finansującego za używanie rzeczy zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy leasingu.

Po zakończeniu leasingu korzystający musi zwrócić przedmiot leasingu. Umowy leasingu w zdecydowanej większości przypadku przyznają jednak leasingobiorcy prawo odkupu przedmiotu leasingu od finansującego za określoną z góry cenę (np. 1 % wartości końcowej przedmiotu leasingu).

Zakończenie umowy leasingu

umowa leasingu wygasa na skutek upływu czasu na jaki została zawartaUmowę leasingu zawiera się na czas oznaczony. Z reguły więc zakończenie umowy leasingu następuje z upływem okresu obowiązywania umowy leasingu. Dopuszczalne jest rozwiązanie umowy leasingu za porozumieniem stron.

Ponadto umowę leasingu można wypowiedzieć, gdy korzystający narusza swoje obowiązki w zakresie utrzymania rzeczy w należytym stanie, sposobu korzystania z rzeczy oraz zwłoki z zapłatą rat wynagrodzenia. W takim wypadku finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Strony mogą jednak ustalić w umowie terminy wypowiedzenia.

Z wypowiedzeniem związany jest obowiązek zwrotu rzeczy przez korzystającego. Natomiast, gdy wypowiedzenie uzasadnione jest okolicznościami, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać natychmiastowej zapłaty wszystkich rat leasingowych w umowie. Korzystający może jednak odliczyć korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek zapłaty rat przed umówionym terminem (np. odsetki od kredytu w ich wysokości).

Umowa leasingu może również zakończyć się przez wygaśnięcie. Do wygaśnięcia umowy leasingu dochodzi na skutek:

  • utraty rzeczy będącej przedmiotem leasingu z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności
  • odstąpienie przez finansującego od umowy że zbywcą z powodu wad rzeczy na skutek żądania podniesionego w tym zakresie przez korzystającego

Ponadto w każdej z tych sytuacji finansujący może domagać się od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie rat leasingowych. Istnieje jednak możliwość pomniejszenia tej należności o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem. Oprócz tego w pierwszej sytuacji odliczenie dotyczy korzyści wynikłych wskutek wygaśnięcia umowy leasingu (np. o zmniejszenie kosztów operacyjnych), korzyści z tytułu ubezpieczenia rzeczy, czy też naprawienia szkody. Natomiast w drugiej sytuacji odlicza się korzyści uzyskane z powodu wygaśnięcia umowy leasingu, jak również wygaśnięcia umowy że zbywcą. Chodzi tu np. o kwotę otrzymaną jako zwrot ceny.

Problemy z Umową leasingu w Krakowie? Moja kancelaria adwokacka może Ci pomóc!

Jako adwokat z Krakowa na co dzień zajmuje się prawem cywilnym i gospodarczym. Dzięki temu będę w stanie kompleksowo rozwiązać Twoje problemy dotyczące umowy leasingu. Moja kancelaria adwokacka jest w stanie pomóc Ci między innymi w następujących sprawach:

  • przygotowanie i weryfikacja wzorów umowy leasingu
  • ocena możliwości wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy
  • reprezentowanie w sporach dotyczących wad przedmiotu leasingu
  • reprezentowanie w sporach dotyczących wypowiedzenia umowy leasingu