Zasiedzenie nieruchomości
autor: adwokat Wojciech Rudzki
Ostatnia aktualizacja w dniu 19 sierpnia 2024 roku.
Zasiedzenie nieruchomości to jeden ze sposobów nabycia własności nieruchomości. Do zasiedzenia jest wymagane dysponowanie rzeczą jak właściciel przez okres 20 lat (w przypadku zasiedzenia w dobrej wierze) albo 30 lat (w przypadku zasiedzenia w złej wierze). Przez zasiedzenie można nabyć własność nie tylko nieruchomości, ale też ruchomości, praw, a nawet udziału w prawie współwłasności. Po przeczytaniu tego artykułu poznasz odpowiedzi między innymi na następujące pytania:
- na czym polega zasiedzenie?
- co można zasiedzieć, a czego nie można zasiedzieć?
- czym jest posiadanie samoistne wymagane do zasiedzenia?
- na czym polega posiadanie w złej wierze, a na czym posiadanie w dobrej wierze?
- w jaki sposób przeprowadzić w sądzie sprawę o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie?
Zasiedzenie nieruchomości – informacje podstawowe
Czym jest zasiedzenie?
Zasiedzenie jest sposobem nabycia własności, do którego dochodzi na skutek upływu określonego czasu. Osoba, która nie jest właścicielem danej rzeczy, nabywa prawo własności z mocy prawa, jeżeli zachowuje się tak, jakby była właścicielem przez z góry określony czas.
Zasiedzenie eliminuje trwającą wiele lat rozbieżność pomiędzy faktycznym wykonywaniem prawa własności, a rzeczywistym stanem własności. Zasiedzenie stabilizuje i porządkuje stosunki prawne ujednolicając stan faktyczny ze stanem prawnym.
Chociaż zasiedzenie szkodzi interesowi dotychczasowego właściciela, to dzieje się tak ponieważ zaniedbywał on swoje uprawnienia właścicielskie i pozwalał na to, aby ktoś inny dysponował jego rzeczą i wykonywał uprawnienia właścicielskie bez jego zgody.
Co można nabyć przez zasiedzenie?
Poprzez zasiedzenie można nabyć:
- prawo własności nieruchomości – na przykład działki gruntowej, czy odrębnej własności lokalu
- prawo własności rzeczy ruchomej – na przykład samochodu
- prawo użytkowania wieczystego
- udział we współwłasności
- służebność gruntową, służebność przesyłu
Ograniczona możliwość zasiedzenia nieruchomości
W pewnych przypadkach nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia jest ograniczone:
- nieruchomości lokalowe (mieszkania) mogą być nabyte przez zasiedzenie tylko wtedy, gdy wcześniej zostało ustanowione prawo odrębnej własność lokalu (przez niektórych określane jako mieszkanie własnościowe)
- nieruchomości budynkowe mogą zostać nabyte poprzez zasiedzenie tylko razem z zasiedzeniem prawa użytkowania wieczystego gruntu, ponieważ zgodnie z art. 235 § 2 Kodeksu cywilnego odrębna własność budynku przysługująca wieczystemu użytkownikowi jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym
Czego nie można zasiedzieć?
Przepisy kodeksu cywilnego oraz orzecznictwa sądowego wskazują, że przez zasiedzenie nie można nabyć:
- części składowej rzeczy (na przykład: jednego piętra w budynku lub jednego pokoju w mieszkaniu; przy czym zasiedzenie nieruchomości może dotyczyć części działki gruntowej)
- nieruchomości budynkowych, jeśli własność budynku przysługuje rolniczej spółdzielni produkcyjnej (odrębna własność budynków przysługuje tylko oznaczonej i ograniczonej kategorii podmiotów, to jest rolniczej spółdzielni produkcyjnej, a dodatkowo własność ta jest prawem związanym z użytkowaniem gruntu, a użytkowanie jest prawem niezbywalnym)
- własności rzeczy ruchomych wpisanych do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury
- nieruchomości wyłączonych z obrotu prawnego (na przykład: dróg publicznych)
Czy możliwe jest zasiedzenie nieruchomości należącej do Skarbu Państwa?
Poprzez zasiedzenie można nabyć w zasadzie każdą nieruchomość, w tym te których właścicielem jest Skarb Państwa (z wyłączeniem nieruchomości wyłączonych z obrotu). Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są grunty, budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, gdy stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Na przestrzeni czasu przepisy dotyczące zasiedzenia nieruchomości stanowiących własność państwową (szeroko rozumianą) oraz stan orzecznictwa sądowego uzupełniającego te przepisy był zmienny. W pewnych okresach zasiedzenie nieruchomości państwowych było wyłączone, w pewnych okresach okres posiadania tych nieruchomości był w pewien sposób uwzględniany przy obliczaniu okresu zasiedzenia nieruchomości.
Kwestie te wymagają każdorazowej analizy, jeżeli do okresu zasiedzenia nieruchomości miał być doliczany okres przed dniem 1 października 1990 roku. W tym miejscu możemy poprzestać na ogólnym wskazaniu, że w okresie od dnia 1 stycznia 1965 roku do dnia 1 października 1990 roku obowiązywał art. 177 Kodeksu cywilnego o następującym brzmieniu: “Przepisów o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosuje się, jeżeli nieruchomość jest przedmiotem własności państwowej”.
Co trzeba zrobić, aby zasiedzieć nieruchomość?
Zasiedzenie własności nieruchomości może nastąpić, jeżeli zostaną spełnione przesłanki zasiedzenia wskazane poniżej:
- posiadania samoistnego nieruchomości
- upływu określonego w ustawie czasu nieprzerwanego posiadania nieruchomości
Do nabycia nieruchomości poprzez zasiedzenie dojdzie wyłącznie po łącznym spełnieniu wskazanych powyżej przesłanek. Można zatem odnieść wrażenie, że ustawodawca określając przesłanki zasiedzenia nieruchomości nie postawił przed chcącymi niejako nieodpłatnie nabyć prawo własności zbyt trudnego zadania.
Posiadanie samoistne nieruchomości
Zasiedzenie nieruchomości skutkuje nabyciem nieruchomości przez osobę, która chociaż nie jest właścicielem nieruchomości, to włada nieruchomością, tak jakby była jej właścicielem (to jest przez osobę, która jest posiadaczem samoistnym nieruchomości).
Do nabycia własności przez zasiedzenie nie dojdzie, gdy dana osoba włada nieruchomością jako użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym się łączny władztwo nad cudzą rzeczą (posiadanie zależne), lub gdy włada ją za kogoś innego (dzierżenie). W rozumieniu przepisów prawa nie dojdzie do spełnienia przesłanek zasiedzenia w sytuacji, w której dana osoba wynajmowała mieszkanie albo zajmowała się nieruchomościami rolnymi stanowiącymi cudzą własność na podstawie umowy dzierżawy.
Badanie stanu faktycznego oraz stanu psychicznego posiadacza nieruchomości
Ocena tego, czy dany podmiot włada nieruchomością tak jak jej właściciel obejmuje zarówno badanie stanu fizycznego posiadania (czy i jak posiadacz władał nieruchomością – czy zachowywał się jakby był właścicielem), jak i stanu psychicznego posiadacza (czy był nastawiony do władania nieruchomością tak jakby był jej właścicielem).
Należy jednak pamiętać, aby każdy przypadek oceniać indywidualnie – może zdarzyć się, że zakres wykonywanych przez posiadacza nieruchomości czynności będzie taki sam lub bardzo zbliżony w przypadku posiadania samoistnego oraz posiadania zależnego. Na przykład tak właściciel nieruchomości, jak i dzierżawca nieruchomości może ją obsiewać zbożem i obkaszać.
Wola władania jak właściciel nieruchomości
Kluczowe jest to, czy posiadacz miał wolę władania jako właściciel nieruchomości. Nastawienie psychiczne posiadacza nieruchomości powinno być ujawnione na zewnątrz, czyli widoczne dla innych osób. Pomocne jest przy tym ustalenie zdarzenia, na którego podstawie posiadacz objął nieruchomość we władanie.
Zasiedzeniu nieruchomości sprzyja zatem dokonywanie ingerencji w stan nieruchomości – na przykład ogrodzenie działki, dokonanie remontu domu, czy zmiana sposobu zagospodarowania działki gruntowej. Należy mieć na uwadze, że w kodeksie cywilnym znajduje się domniemanie, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym (art. 339 Kodeksu cywilnego).
Co oznacza posiadać nieruchomość nieprzerwanie?
Wymagany przez kodeks cywilny okres, po którym następuje zasiedzenie nieruchomości musi trwać bez przerw i znacznych zakłóceń. Zasiedzenie nieruchomości następuje, jeżeli posiadanie samoistne jest nieprzerwane.
Zgodnie z art. 340 Kodeksu cywilnego, domniemywa się ciągłość posiadania, a niemożność posiadania przez przeszkodę przemijającą nie przerywa tego posiadania. W związku z tym, w najprostszych sytuacjach posiadacz samoistny musi udowodnić jedynie moment początku wejścia w posiadanie nieruchomości oraz moment dysponowania nieruchomością w chwili upływu terminu zasiedzenia nieruchomości.
Dodatkowo, zgodnie z art. 344 Kodeksu cywilnego, posiadanie przywrócone poczytuje się za nieprzerwane. Dotyczy to przywrócenia posiadania na skutek realizacji roszczenia o ochronę posiadania wynikającego z art. 344 Kodeksu cywilnego (o przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń) lub też zastosowania dozwolonej samopomocy (art. 343 § 2 Kodeksu cywilnego).
Jaki jest okres zasiedzenia nieruchomości?
Zgodnie z art. 172 Kodeksu cywilnego, do zasiedzenia nieruchomości niezbędny jest upływ określonego czasu:
- 20 lat – jeżeli posiadacz nieruchomości uzyskał posiadanie w dobrej wierze (zasiedzenie w dobrej wierze)
- 30 lat – jeżeli posiadacz nieruchomości uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie w złej wierze)
Obliczanie okresu zasiedzenia odbywa się z uwzględnieniem art. 176 kodeksu cywilnego, który przewiduje, że z mocy prawa do biegu zasiedzenia zalicza się czas posiadania swego poprzednika. Poprzednikiem będzie poprzedni posiadacz nieruchomości, od którego czerpiemy swoje posiadanie – na przykład spadkodawca albo sprzedawca nieruchomości. Co istotne, jeżeli poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie w złej wierze, okres posiadania będzie mógł być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.
Istotna jest również regulacja art. 173 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że jeżeli właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie jest małoletni, to zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania pełnoletności przez właściciela.
Czym jest posiadanie w dobrej wierze, a czym posiadanie w złej wierze?
W dobrej wierze jest posiadacz samoistny, który jest w błędzie, ale ze względu na różne okoliczności posiada usprawiedliwione przekonanie, że przysługuje mu prawo własności danej nieruchomości.
Aktualnie zasiedzenie w dobrej wierze jest sytuacją stosunkowo rzadką – może ono nastąpić na przykład w przypadku zawarcia nieważnej umowy kupna sprzedaży nieruchomości albo w przypadku nabycia nieruchomości, której granice w terenie były wyznaczone w sposób niepoprawny. Należy jednak pamiętać o domniemaniu dobrej wiary wynikającym z art. 7 Kodeksu cywilnego (jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary).
Posiadaczem samoistnym w złej wierze będzie osoba mająca świadomość, że nie jest właścicielem nieruchomości albo mająca mylne, ale nieusprawiedliwione przekonanie co do tego, że jest właścicielem nieruchomości (przy dołożeniu należytej staranności posiadacz powinien dowiedzieć się, że nie jest właścicielem nieruchomości).
Aktualnie za posiadacza w złej wierze jest uważana osoba, która nabyła własność nieruchomości bez zachowania formy aktu notarialnego. Osoba taka powinna zdawać sobie sprawę z tego, że nie nabyła prawa własności zgodnie z prawem, ponieważ nieważność umowy na skutek brak zachowania formy aktu notarialnego przy nabyciu prawa własności nieruchomości jest obecnie wiedzą powszechną.
Należy jednak pamiętać o tym, że na przestrzeni czasu w orzecznictwie sądowym panowały zmienne poglądy na kwestię dobrej albo złej wiary w przypadku nabycia własności nieruchomości bez zachowania formy aktu notarialnego. Aktualnie kwestia ta jest rozstrzygnięta między innymi Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt III CZP 108/91, gdzie wskazano, że “Osoba, która weszła w posiadanie nieruchomości na podstawie umowy mającej na celu przeniesienie własności zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego nie jest samoistnym posiadaczem w dobrej wierze”.
Czy można zasiedzieć nieruchomość w 10 lat?
Wskazywane dotychczas i w dalszej części artykułu informacje i twierdzenia sformułowane zostały w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy i aktualne orzeczenia sądów powszechnych. Należy jednak pamiętać o stanie prawnym obowiązującym przed 1 października 1990 roku.
Przed tym dniem dla zasiedzenia nieruchomości w dobrej wierze termin zasiedzenia wynosił 10 lat, a dla zasiedzenia nieruchomość w złej wierze termin zasiedzenia wynosił 20 lat. Przepisy te mogą znaleźć zastosowanie nawet w toku prowadzonych aktualnie postępowań sądowych o zasiedzenie nieruchomości. Sąd stosuje bowiem przepisy obowiązujące w dniu, w którym powinno dojść do upływu okresu zasiedzenia. Co istotne, jeżeli zaś bieg zasiedzenia rozpoczął się w trakcie obowiązywania poprzednich przepisów, jednak nie minął okres wystarczający do zasiedzenia nieruchomości należy stosować przepisy obecnie obowiązujące, zatem wydłużające wymagany czas posiadania o 10 lat.
Zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości
Możliwe jest zasiedzenie przez współwłaściciela rzeczy (na przykład lokalu mieszkalnego stanowiącego prawo odrębnej własności lokalu) udziału w prawie współwłasności przypadającego innemu współwłaścicielowi tej rzeczy. Konieczna jest przy tym zmiana charakteru władztwa nad rzeczą, ze współwłasności na wyłącznie właścicielskie władanie rzeczą i samoistne posiadanie nieruchomości. W tym przypadku również możliwe jest, że posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa w drodze indywidualnego posiadania własność choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Zasiedzenie nieruchomości rolnej – przepisy obowiązujące w latach 2016 – 2023
Zasiedzenie nieruchomości rolnych zostało obwarowane dodatkowymi warunkami, w stosunku do zasiedzenia nieruchomości zwykłych. Celem wprowadzenia tych regulacji była ochrona gruntów rolnych przed zasiedzeniem przez osoby niebędące rolnikami. Nowo wprowadzone przepisy zostały całkiem szybko uchylone – bowiem już w 2023 roku przestały obowiązywać z powodu niezgodności z dotychczas funkcjonującym modelem zasiedzenia
Ograniczenia w zasiedzeniu nieruchomości rolnej
Nieruchomościami rolnymi, których możliwości zasiedzenia zostały w pewien sposób ograniczone, były nieruchomości, które były wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie, w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
Powyższe nie dotyczyło jednak nieruchomości, które są położone na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego, na cele inne niż rolne.
We wskazanych wyżej przypadkach niemożliwe było zasiedzenie nieruchomości przez niektóre osoby, choćby uzyskały posiadanie w dobrej wierze.
Ponadto, zasiedzenie nieruchomości rolnych, zgodnie z art. 173 § 3 (obecnie przepis uchylony) kodeksu cywilnego, było możliwe tylko przez rolnika indywidualnego, jeżeli powierzchnia nabywanej przez zasiedzenie nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi, które są własnością tego rolnika, nie przekracza 300 ha użytków rolnych.
Kim jest rolnik indywidualny?
Rolnikiem indywidualnym jest osoba fizyczna, która jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym, posiadaczem samoistnym lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha. Jest to osoba, która posiada kwalifikacje rolnicze, od co najmniej 5 lat mieszka w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzi przez to gospodarstwo, przez ten czas, osobiście.
Nabycie własności rzeczy, w tym wypadku nieruchomości rolnej było zatem możliwe tylko przez niektóre, spełniające kwalifikacje osoby.
Jak ustala się powierzchnię użytków rolnych?
Do ustalenia powierzchni użytków rolnych na cele zasiedzenia, które są przedmiotem współwłasności, współposiadania samoistnego oraz współposiadania na podstawie użytkowania wieczystego lub na podstawie umowy dzierżawy, uwzględnia się powierzchnię nieruchomości rolnych odpowiadających udziałowi we współwłasności, natomiast w przypadku współwłasności łącznej (np. wspólność majątkowa małżeńska), uwzględnia się łączną powierzchnię nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot tej współwłasności.
Zasiedzenie ruchomości
Oprócz zasiedzenia nieruchomości, można zasiedzieć także rzeczy ruchome. Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu cywilnego, posiadacz rzeczy ruchomej niebędący właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od 3 lat jako posiadacz samoistny, chyba że posiada tą rzecz w złej wierze.
Wobec tego przesłankami nabycia rzeczy ruchomych są:
- posiadanie samoistne
- upływ czasu
- dobra wiara posiadacza samoistnego
W przeciwieństwie do nieruchomości, w żadnym przypadku nie jest możliwe nabycie prawa własności, jeżeli ktoś uzyskał posiadanie w złej wierze.
Zasiedzenie służebności
Zgodnie z art. 292 Kodeksu cywilnego, w drodze zasiedzenia można nabyć służebność gruntową, a na podstawie art. 305 § 4 Kodeksu cywilnego także służebności przesyłu, lecz tylko w wypadku, gdy polega ona na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia, z zastosowaniem przepisów o zasiedzeniu nieruchomości.
W związku z tym przesłankami zasiedzenia służebności są:
- nieprzerwane posiadanie służebności
- korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia
- upływ okresu czasu
Osoby nabywające służebności przez zasiedzenie muszą być posiadaczami danej służebności, odpowiadającej zakresowi i istotnym cechom tego prawa. Trwałym i widocznym urządzeniem są w szczególności: studnia lub utwardzona droga, nie są nimi natomiast zwykła droga polna, czy koleiny.
Natomiast jako upływ czasu stosowane są te same reguły co w przypadku zasiedzenia nieruchomości, czyli 20 lat w przypadku posiadania służebności w dobrej wierze i 30 lat w przypadku posiadania służebności w złej wierze.
Zasiedzenie użytkowania wieczystego
Przedmiotem zasiedzenia może zostać również użytkowanie wieczyste, lecz tylko wtedy, gdy to prawo zostało uprzednio ustanowione na danym gruncie i tylko w tej części gruntu, na której zostało prawo użytkowania wieczystego ustanowione.
Zasiedzenie użytkowania wieczystego może nastąpić na rzecz określonej osoby, która włada nieruchomością gruntową w ramach użytkowania wieczystego, gdy prawo użytkowania wieczystego przysługuje innej osobie. Także samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste może nabyć jej własność przez zasiedzenie.
Sprawa o stwierdzenie zasiedzenia w sądzie
W jaki sposób potwierdzić zasiedzenie przed sądem?
Aby stwierdzić zasiedzenie nieruchomości należy przeprowadzić postępowanie sądowe o stwierdzenie zasiedzenia. Postępowanie to regulują przepisy art. 609-610 Kodeksu postępowania cywilnego oraz inne przepisy tej ustawy (w tym przepisy dot. postępowań nieprocesowych). W ramach postępowania sądowego sąd bada, czy zostały spełnione warunki zasiedzenia. Jeśli przesłanki zasiedzenia zostały spełnione, wydaje postanowienie o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Postępowanie sądowe o stwierdzenie zasiedzenia jest postępowaniem nieprocesowym, które rozpoznaje sąd właściwy dla miejsca, w którym rzecz lub nieruchomość się znajduje.
Kto może złożyć wniosek o stwierdzenie zasiedzenia?
Do złożenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia są uprawnieni wszyscy zainteresowani, w szczególności:
- nabywca rzeczy (użytkowania wieczystego, służebności), który ją nabył przez zasiedzenie
- następca prawny nabywcy, który nabył rzecz w drodze zasiedzenia (zwłaszcza jego spadkobierca)
- dotychczasowy właściciel rzeczy, który utracił własność rzeczy wskutek zasiedzenia
- wierzyciel dotychczasowego właściciela oraz wierzyciel nabywcy
Co powinien zawierać wniosek o zasiedzenie?
Sąd nie wszczyna sam (z urzędu) postępowania o stwierdzenie zasiedzenia. Postępowanie wszczyna się na wniosek. Wszczynając postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia wnioskodawca zobowiązany jest dokładnie określić jakie prawo lub rzecz ma być przedmiotem postępowania.
Wnioskodawca powinien także określić kto powinien uczestniczyć w postępowaniu. Konieczne jest wskazanie osób zasiedziały rzecz lub prawo (beneficjentów zasiedzenia) oraz osób, których rzecz lub prawo zostały zasiedziane (pokrzywdzonych zasiedzeniem).
Jeżeli wnioskodawca nie wskazuje innych uczestników postępowania postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia może zapaść dopiero po wezwaniu innych zainteresowanych wynikiem postępowania przez ogłoszenie (art. 609 § 2 – § 3 Kodeksu postępowania cywilnego). Ogłoszenie powinno zawierać dokładne określenie rzeczy, imię i nazwisko posiadacza rzeczy, a w przypadku zasiedzenia rzeczy ruchomej miejsce zamieszkania posiadacza rzeczy.
Wnioskodawca powinien także złożyć wnioski dowodowe popierające jego twierdzenia. Typowymi wnioskami dowodowymi w sprawie o zasiedzenie nieruchomości są:
- przesłuchanie stron
- przesłuchanie świadków
- zdjęcia oraz zdjęcia lotnicze
- rachunki lub faktury (zwłaszcza dotyczące ponoszenia wydatków na nieruchomość)
- dowody uiszczenia podatku od nieruchomości
- inne dokumenty potwierdzające dysponowanie rzeczą
Jeżeli wniosek dotyczy zasiedzenia nieruchomości, wnioskodawca powinien dołączyć do wniosku wydruk z księgi wieczystej nieruchomości, którą chce zasiedzieć. Sąd po rozpoznaniu sprawy, w tym po zapoznaniu się z dokumentami, dowodami oraz po przesłuchaniu świadków wyda postanowienie, w którym orzeknie czy doszło do nabycia prawa czy też wniosek okazał się bezzasadny.
Ile kosztuje sprawa o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości?
Od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości należy wnieść opłatę stałą, która wynosi:
- w przypadku zasiedzenia nieruchomości – 2000 złotych (art. 40 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych)
- w przypadku zasiedzenia rzeczy ruchomej – 100 złotych (art. 23 pkt 1) Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych)
- w przypadku zasiedzenia służebności gruntowej – 200 złotych (art. art. 39 ust. 1 pkt 3) Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych)
Ile trwa sprawa o stwierdzenie zasiedzenia?
Nie jest możliwe jednoznaczne określenie ile czasu będzie trwała sprawa sądowa o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości. Zależy to przede wszystkim od tego, jakie prawo chcemy zasiedzieć, ilości stron postępowania, skomplikowania sprawy, zebranej przez nas dokumentacji oraz czynników losowych mogących czasem znacząco wydłużyć zajęcie się sprawą jak na przykład choroba czy nieobecność sędziego.
W typowych sytuacjach należy liczyć się z czasem oczekiwania na rozstrzygnięcie od kilkunastu miesięcy (w przypadku najprostszych spraw) do 3 lat. Czas trwania sprawy na poziomie 5 lat nie będzie jednak żadnym zaskoczeniem.