Testament – dziedziczenie testamentowe w praktyce

autor: adwokat Wojciech Rudzki

Ostatnia aktualizacja w dniu 14 sierpnia 2024 roku.

Dobrze sporządzony testament po śmierci spadkodawcy wyłącza dziedziczenie ustawowe. Dziedziczenie na podstawie testamentu może nastąpić na podstawie wielu rodzajów testamentów, ale największe znaczenie ma testament własnoręczny oraz testament sporządzony w formie aktu notarialnego. Po przeczytaniu tego artykułu poznasz odpowiedzi między innymi na następujące pytania:

• na czym polega dziedziczenie testamentowe?
• jakie są rodzaje testamentów?
• co wybrać – testament własnoręczny czy testament notarialny?
• jak sporządzić testament?
• jaki testament zapewnia najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy?

Dziedziczenie testamentowe – informacje podstawowe

Dziedziczenie testamentowe jest drugim obok dziedziczenia ustawowego sposobem rozporządzenia majątkiem zmarłego. Do powołania do dziedziczenia testamentowego dochodzi poprzez sporządzenie testamentu. Testament jest jedynym dopuszczalnym ustawowo rozporządzeniem majątkiem na wypadek śmierci spadkodawcy (art. 941 Kodeksu cywilnego), bywa także nazywany wyrazem ostatniej woli spadkodawcy.

Spadkodawca w testamencie może rozstrzygnąć co stanie się z jego majątkiem po jego śmierci. Może to uczynić poprzez powołanie wybranej osoby lub instytucji do całości lub części spadku (art. 959 Kodeksu cywilnego) lub może zdecydować, że konkretne nieruchomości lub przedmioty przypadną po śmierci spadkodawcy konkretnym osobom. 

Należy jednak pamiętać, że spadkodawców powołuje się do całości spadku albo części ułamkowej spadku. „Przepisanie” pewnej osobie określonych składników majątkowych w zdecydowanej większości nie będzie uznawane za powołanie jej do dziedziczenia testamentowego, ale za ustanowienie na rzecz takiej osoby tak zwanego zapisu (co oznacza, że z chwilą otwarcia spadku nie nabędzie ona automatycznie tych przedmiotów majątkowych).

Omawiając dziedziczenie testamentowe należy pokrótce wyjaśnić na czym polega dziedziczenie ustawowe. Jeżeli gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu lub gdy żadna z osób, które powołał w testamencie do spadku nie chce lub nie może być spadkobiercą dojdzie do dziedziczenia majątku spadkodawcy w kolejności przewidzianej przez Kodeks cywilny. W pierwszej kolejności dziedziczyć będą małżonek oraz dzieci zmarłego, a gdyby oni nie mogli dziedziczyć to spadek otrzymają w następnej kolejności dalsi krewni zmarłego.

Jak sporządzić testament?

Aby sporządzić testament, testator (osoba sporządzająca testament) musi posiadać zdolność i wolę do sporządzenia testamentu.

Należy pamiętać, że w chwili sporządzenia testamentu nie powstają żadne prawa ani obowiązki dla testatora i innych osób – testament wywołuje skutki prawne dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy. Co więcej, może być w każdej chwili odwołany (nawet bez wiedzy i zgody osób, które były powołane do dziedziczenia we wcześniejszym testamencie i o tym wiedziały).

Zdolność sporządzenia testamentu

Zdolność do sporządzenia testamentu, to możliwość sporządzenia ważnego testamentu przez osobę fizyczną. Posiada ją osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych (art. 944 § 1 Kodeksu cywilnego), a więc osoba, która:

• ukończyła 18 rok życia i nie została ubezwłasnowolniona
• osoba, która przed ukończeniem 18 roku życia zawarła związek małżeński (co może dotyczyć tylko kobiety) i nie została ubezwłasnowolniona

Zdolność do sporządzenia testamentu nabywa się w momencie uzyskania pełnej zdolności do czynności prawnych, czyli w chwili ukończenia 18 roku życia. Aby testament był ważny, testator musi posiadać zdolność testowania w chwili sporządzania testamentu.

Zdolność testowania traci się na skutek ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego lub na skutek ustanowienia doradcy tymczasowego na podstawie art. 549 kodeksu postępowania cywilnego.

Wola sporządzenia testamentu

Wola testowania to w uproszczeniu wola i świadomość dokonywania czynności prawnej na wypadek śmierci. Podstawowym wymogiem sporządzenia testamentu jest świadomość, że testator reguluje losy swojego majątku na wypadek śmierci. Ponadto spadkodawca musi mieć zamiar wywołania skutków prawnych.

Wola sporządzenia testamentu powinna być powzięta oraz wyrażona w sposób niewadliwy. Nieważność testamentu powoduje sporządzenie go (art. 945 § 1 Kodeksu cywilnego):

1. w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli – w szczególności dotyczy to choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Stan ten musi występować w chwili sporządzania testamentu
2. pod wpływem błędu – uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, to nie sporządziłby testamentu w ogóle lub testamentu o tej treści (dotyczy to każdego błędu, który jest subiektywnie istotny – decydujące znaczenia ma to, czy spadkodawca sporządziłby testament o danej treści, gdyby znał rzeczywisty stan rzeczy lub spraw)
3. pod wpływem groźby – dotyczy to każdej groźby, która zmusza spadkodawcę napisać testament o określonej treści (co więcej, nakłanianie do sporządzenia lub odwołania testamentu podstępem lub groźbą może stanowić podstawę do uznania za osobę niegodną dziedziczenia)

Jednak na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy) (art. 945 § 2 Kodeksu cywilnego).

Testament wspólny

Z punktu widzenia sporządzenia testamentu istotny jest zakaz testamentów wspólnych. W myśl art. 942 k.c. testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Oznacza to, zwłaszcza, że małżonkowie nie mogą sporządzać wspólnego testamentu. Sporządzony testament przez dwie lub więcej osób będzie nieważny.

Jak można odwołać testament?

Testament może zostać odwołany przez spadkodawcę w każdej chwili w całości lub w części (art. 943 Kodeksu cywilnego). Można tego dokonać na trzy sposoby (art. 946 Kodeksu cywilnego):

1. sporządzając nowy testament zarówno w takiej samej formie, w której został sporządzony wcześniejszy, jak i w innej, ale prawem wymaganej. Jeśli natomiast spadkodawca sporządził nowy testament i nie zaznaczył w nim, że odwołuje poprzedni, to odwołaniu ulegają tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie da się pogodzić z treścią nowego testamentu.
2. przez zniszczenie dokumentu zawierającego oświadczenie spadkodawcy lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność w zamiarze odwołania testamentu;
3. dokonując zmian w testamencie, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Testator (osoba, której majątkiem rozporządza się w testamencie) ma możliwość odwołania testamentu w każdej chwili w całości lub w części. Prawa tego nie można ograniczyć ze względu na ściśle osobisty charakter testamentu. Z osobistym charakterem testamentu związany jest także ustawowy zakaz sporządzania lub odwoływania testamentu przez przedstawiciela.

Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu (art. 947 Kodeksu cywilnego). Przykładowo, jeżeli spadkodawca w pierwszym testamencie przepisał mieszkanie na córkę Ewę, a samochód na syna Karola, a w drugim testamencie wskazał jedynie, że samochód otrzymać ma wnuk Marcin to mieszkanie nadal dziedziczyć będzie córka Ewa, zaś samochód nie przypadnie Karolowi, a wnukowi Marcinowi. 

W jaki sposób określić spadkobiercę w testamencie?

Zgodnie z art. 959 kodeksu cywilnego spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną, bądź kilka osób. Spadkobiercę należy określić w taki sposób, żeby możliwe było jej zindywidualizowanie. Nie jest konieczne podawanie imienia i nazwiska. Wystarczy napisać na przykład „mój najmłodszy syn”. W polskim prawie nie można upoważnić osoby trzeciej do wskazania, kto ma zostać spadkobiercą, musi uczynić to sam spadkodawca. Nie jest też wymagane użycie konkretnych słów dla ustanowienia spadkobiercy. Można użyć jakichkolwiek określeń, z których wynika wola spadkodawcy powołania do dziedziczenia np. „przekazuję”.

W testamencie można powołać do spadku dowolne osoby, w tym spadkobiercę ustawowego, który uzyskałby spadek w dziedziczeniu ustawowym (np. syna lub córkę). Podkreślić trzeba, że dziedziczenie testamentowe wyłącza dziedziczenie przewidziane w ustawie, jednak tylko w zakresie w jakim spadkodawca rozporządził spadkiem w testamencie. Przykładowo, jeżeli spadkodawca w testamencie przepisał na najmłodszego syna samochód, którego był właścicielem, a co do pozostałego majątku się nie wypowiedział to zostanie on odziedziczony w sposób wskazany w kodeksie cywilny.

Podsumowując spadkobierca ustawowy nie jest wykluczony od uwzględniania w testamencie, a dziedziczenie ustawowe nie stoi na przeszkodzie, aby spadkobiercy ustawowi nabyli spadek w drodze dziedziczenia testamentowego.

Co jeszcze może zawierać testament?

Podstawienie w testamencie

Spadkodawca na mocy testamentu może zobowiązać spadkobiercę do zachowania nabytego spadku i do pozostawienia go innej osobie, jednak oznacza to jedynie, że ta inna osoba jest powołana do spadku na wypadek, gdyby spadkobierca nie chciał lub nie mógł być spadkobiercą. Przykładowo, jeżeli żaden ze zstępnych spadkodawcy powołanych do dziedziczenia na podstawie testamentu nie będzie mógł lub chciał otrzymać spadku to spadek przypadnie dla zstępnych rodzeństwa spadkodawcy (o ile tak postanowił spadkodawca).

Zapis zwykły w testamencie

W testamencie, spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby, czyli uczynić zapis zwykły.

Wykonawca testamentu

Spadkodawca oprócz spadkobiercy testamentowego może również w testamencie powołać wykonawcę testamentu. Wykonawca testamentu musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych i powinien on zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe, w szczególności wykonać zapisy zwykłe i polecenia, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą.

Powołanie spadkobiercy pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu

Zgodnie z art. 962 Kodeksu cywilnego nie można powołać spadkobiercy pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Konsekwencje uczynienia takiego zastrzeżenia przy powołaniu do dziedziczenia są dwojakie. Po pierwsze może być ono traktowane jakby nie istniało. Natomiast nieważne jest powołanie spadkobiercy, jeśli z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez zastrzeżenia warunku lub terminu nie zostałby powołany. Tych reguł nie stosuje się, jeżeli ziszczenie się warunku lub nadejście terminu nastąpiło przed otwarciem spadku.

Jak testament powinien określać udział w spadku spadkobiercy testamentowego?

Powołanie spadkobiercy poprzez określenie ułamka

Spadkodawca może powołać do spadku na podstawie testamentu jednego albo więcej spadkobierców (art. 959 Kodeksu cywilnego). W przypadku powołania kilku spadkobierców powinien określić wielkość ich udziałów – określając ułamek w jakim mają dziedziczyć (np. 1/2, 1/4). Jeżeli spadkodawca nie określi udziału w spadku poszczególnych spadkobierców testamentowych, to dziedziczą oni spadek w równych częściach (art. 960 Kodeksu cywilnego).

Należy pamiętać o tym, że oświadczenie spadkodawcy określające ułamek spadku przeznaczonego dla danego spadkobiercy jest optymalne. Z doświadczenia naszej kancelarii adwokackiej wynika, że taki sposób sporządzenia testamentu pozwala uniknąć wielu problemów związanych z interpretacją testamentu (ustaleniem treści testamentu) po śmierci spadkodawcy.

Powołanie spadkobiercy poprzez przeznaczenie poszczególnych składników majątku

Spadkodawca ma również możliwość przeznaczenia jednej bądź kilku osobom przedmiotów majątkowych wyczerpujących cały spadek. W takim przypadku (zgodnie z art. 961 Kodeksu cywilnego), w razie wątpliwości, te osoby poczytuje się za spadkobierców powołanych do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przedmiotów im przeznaczonych do wartości całego spadku. Osoby, które są powołane w taki sposób nabywają w częściach ułamkowych cały spadek, a więc również udziału w poszczególnych przeznaczonych im prawach majątkowych. Zatem są one spadkobiercami, a nie zapisobiercami.

Co ważne, aby określić wielkość udziałów poszczególnych spadkobierców należy kierować się obiektywną wartością poszczególnych przedmiotów, a nie wartością, którą przedstawiają one dla spadkobierców.

Przeznaczenie spadkobiercom przedmiotów wyczerpujących cały spadek

Jeżeli spadkodawca przeznaczył danej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku (art. 961 Kodeksu cywilnego).

Ta reguła ma zastosowanie, gdy wartość przedmiotów wskazanych w testamencie jest znacznie większa niż wartość pozostałych przedmiotów i jeśli powstaną wątpliwości, czy osoba wymieniona w testamencie jest spadkobiercą, czy zapisobiercą.

Rodzaje testamentów

W polskim prawie istnieje wiele rodzajów testamentów. Najprostszy podział zakłada podział na testamenty zwykłe i testamenty szczególne:

1. testamenty zwykłe:

a) testament holograficzny (testament własnoręczny)

b) testament notarialny (sporządzony w formie aktu notarialnego)

c) testament allograficzny (urzędowy)

2. testamenty szczególne:

a) testament ustny

b) testament podróżny

c) testament wojskowy

Testamenty zwykłe

Testament własnoręczny (holograficzny)

Testament holograficzny (testament własnoręczny) to testament sporządzany osobiście przez testatora. Aby prawidłowo sporządzić testament własnoręczny powinien on zostać spisany w całości pismem ręcznym, opatrzony datą i podpisany (art. 949 § 1 Kodeksu cywilnego). Brak tych przesłanek na ogół powoduje nieważność testamentu, jednak art. 949 § 2 Kodeksu cywilnego. dopuszcza wyjątek od tej zasady.

Zgodnie z nim brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu, jeśli nie zachodzą wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do jego treści lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. W testamencie własnoręcznym można powołać do dziedziczenia dowolne wybrane przez siebie osoby fizyczne lub osoby prawne. Nie będzie wystarczające spisanie dokumentu na komputerze, wydrukowanie go i podpisanie. Taki dokument nie będzie testamentem.

Sądy rozpoznają wiele sporów dotyczących testamentów własnoręcznych. Zdecydowana większość tych sporów dotyczy zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu (w szczególności z powodu choroby lub przejściowych zaburzeń w postrzeganiu rzeczywistości). Znaczna część sporów dotyczy także sposobu rozumienia testamentów własnoręcznych, które sformułowane zostały z wykorzystaniem języka potocznego, co w wielu przypadkach stwarzać może trudności w przełożeniu ich na język prawa.

Testament notarialny

Testament notarialny jest sporządzany przez notariusza w obecności spadkodawcy, odczytany osobom biorącym udział w jego spisaniu i podpisany przez spadkodawcę w obecności notariusza (art. 950 Kodeksu cywilnego). W testamencie zachowującym formę aktu notarialnego dopuszcza się, aby spadkodawca uczynił zapis windykacyjny.

Zapis windykacyjny to postanowienie testamentowe, zgodnie z którym wskazana przez spadkodawcę osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (art. 981.1 § 1 Kodeksu cywilnego).

Obecnie prowadzi się notarialny rejestr testamentów, w którym umieszcza się zasadniczo testamenty sporządzone w formie aktu notarialnego. W Rejestrze Testamentów może być także umieszczony testament holograficzny (własnoręczny) – jeżeli zostanie on przekazany notariuszowi na przechowanie.

Testament allograficzny (urzędowy)

Testament allograficzny (urzędowy) to testament oświadczony ustnie w obecności dwóch świadków wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego (art. 951 § 1 Kodeksu cywilnego).

Wola spadkodawcy powinna być spisana do protokołu z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół powinien być odczytany spadkodawcy w obecności dwóch świadków i podpisany przez spadkodawcę, osobę urzędową i świadków (art. 951 § 2 Kodeksu cywilnego). Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Co istotne, osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w ten sposób (art. 951 § 3 Kodeksu cywilnego). Ponadto należy pamiętać, że nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu osoba, która (art. 956 Kodeksu cywilnego):

1. nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych; 
2. jest niewidoma, głucha lub niema; 
3. nie może czytać i pisać, 
4. nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament; 
5. jest skazana prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.

Należy pamiętać, że powyższe ograniczenia w możliwości bycia świadkiem sporządzania testamentu znajdują zastosowanie do każdego typu testamentu, który sporządza się z udziałem świadków.

Testamenty szczególne

Testament ustny

Testament ustny to testament sporządzany w obecności 3 świadków, jeśli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeśli zachowanie zwykłej formy testamentu zwykłego jest niemożliwe lub bardzo utrudnione wskutek szczególnych okoliczności (art. 952 § 1 Kodeksu cywilnego).

Treść takiego testamentu może być stwierdzona pisemnie przez jednego ze świadków albo osobę trzecią przed upływem roku od jego złożenia. Należy też podać miejsce i datę oświadczenia i sporządzenia pisma. Pismo to ma być podpisane przez spadkodawcę i dwóch świadków albo wszystkich świadków (art. 952 § 2 Kodeksu cywilnego).

Jeśli nie stwierdzono w ten sposób treści testamentu, to można to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. W przypadku przeszkód w przesłuchaniu jednego ze świadków, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków (art. 952 § 3 Kodeksu cywilnego).

Testament podróżny

Testament podróżny można sporządzić podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym, należy sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w obecności 2 świadków. Dowódca lub zastępca musi spisać wolę spadkodawcy i podać datę oraz miejsce jej spisania (art. 953 Kodeksu cywilnego).

Pismo to ma być odczytane spadkodawcy w obecności świadków i podpisane przez spadkodawcę, świadków oraz dowódcę statku lub jego zastępcę. Jeśli spadkodawca nie może podpisać pisma, to należy podać tego przyczynę. Dodatkową możliwością jest sporządzenie testamentu ustnego, jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe.

Testament wojskowy

Zasady sporządzania testamentów wojskowych określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej wydane w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości (art. 954 Kodeksu cywilnego). W rozporządzeniu znajdziemy informacje, że testament wojskowy może zostać sporządzony tylko w czasie wojny lub mobilizacji albo w trakcie przebywania w niewoli. 

Sporządzić testament wojskowy mogą:

1. żołnierze pełniący czynną służbę wojskową
2. pracownicy cywilni zatrudnieni z Siłach Zbrojnych
3. osoby cywilne towarzyszące siłom zbrojnym
4. członkowie PCK i służb medycznych
5. osoby wykonujące czynności duszpasterskie
6. osoby cywilne na obszarze będącym pod zarządem organów wojskowych

Testament wojskowy może być sporządzony w 3 formach podstawowych i jednej formie szczególnej:

1. testament sporządzany przez sędziego wojskowego, który odnotowuje go w protokole bez wymaganej obecności świadków
2. testament sporządzany w obecności 2 świadków – musi on być podpisany przez spadkodawcę
3. testament ustny podpisywany przez 3 świadków sporządzany w sytuacji, gdy spadkodawca nie może sam się podpisać
4. testament liniowy – sporządzany jedynie w wyjątkowych przypadkach, gdy wskutek odniesionych ran i choroby spadkodawca obawia się, że niebawem umrze (do jego ważności wymagana jest jednoczesna obecności 2 świadków – spadkodawca musi złożyć swoje oświadczenie woli najpierw w obecności pierwszego świadka, a potem drugiego świadka testamentu)

Utrata mocy przez testament szczególny

Testament szczególny, a więc sporządzony w formie ustnej, testament podróżny oraz wojskowy tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu (art. 955 Kodeksu cywilnego). Przykładowo, jeżeli spadkodawca sporządził testament ustny na szpitalnym łóżku w okresie ciężkiej choroby, w obawie o swoje życie, to po 6 miesiącach od wyzdrowienia testament ten traci swoja ważność.

W jaki sposób potwierdzić prawa do dziedziczenia na podstawie testamentu?

Stwierdzenie nabycia spadku

Zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu Cywilnego, sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku może wystąpić każda osoba mająca w tym interes, co dotyczy w szczególności osoby uprawnionej z testamentu.

Po uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku powstaje prawne domniemanie, że osoba która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku rzeczywiście jest spadkobiercą (art. 1025 § 2 Kodeksu Cywilnego). Zanim sąd wyda postanowienie z urzędu zbada kto rzeczywiście jest spadkobiercą. Zrobi to poprzez ustalenie czy spadkodawca pozostawił testament, może wyzywać osoby, które podejrzewa, że mogą być w posiadaniu testamentu.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zawiera (art. 677 § 1.1 Kodeksu postępowania cywilnego):

1. imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz jego numer PESEL, jeżeli został nadany, datę i miejsce zgonu albo znalezienia zwłok spadkodawcy oraz ostatnie miejsce jego zwykłego pobytu;
2. wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł – ich imię albo imiona, nazwisko, imiona rodziców oraz datę i miejsce urodzenia osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych – nazwę i siedzibę;
3. tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów w spadku, a w razie dziedziczenia testamentowego – określenie formy testamentu oraz powołanie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu;
4. sposób przyjęcia spadku;
5. spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne podlegające dziedziczeniu z ustawy oraz ich udziały w nim.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Innym dokumentem potwierdzającym prawa do spadku jest akt poświadczenia dziedziczenia sporządzany przez notariusza. Taki dokument ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (Art. 95j prawo o notariacie).

Notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia tylko na podstawie testamentów zwykłych, a więc na podstawie testamentu własnoręcznego, notarialnego lub allograficznego (urzędowego). Jeżeli istnieje choć jeden ważny i nieodwołany testament szczególny (ustny, podróżny lub wojskowy) to notariusz nie może wydać aktu poświadczenia dziedziczenia (Art. 95a prawo o notariacie).

Wydany akt poświadczenia dziedziczenia podlega zarejestrowaniu w Rejestrze Spadkowym, który stanowi bazę zarejestrowanych aktów poświadczenia dziedziczenia, postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku oraz europejskich poświadczeń spadkowych.