Skarga do WSA – wojewódzkiego sądu administracyjnego
Czym jest skarga do WSA?
Skarga do WSA jest środkiem zaskarżenia między innymi decyzji administracyjnych, który przysługuje po wyczerpaniu środków zaskarżenia przysługujących w ramach postępowania administracyjnego (w szczególności po złożeniu odwołania od decyzji administracyjnej). Zasady wnoszenia skargi określa Ustawa o Postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej określana jako PPSA).
W typowych sytuacjach (kiedy dochodzi do wydania decyzji administracyjnej) postępowanie związane z wydaniem decyzji administracyjnej składa się z 4 etapów:
- wydanie decyzji administracyjna
- odwołanie od decyzji administracyjnej (ewentualnie wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy)
- skarga do WSA (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego)
- skarga do NSA (Naczelnego Sądu Administracyjnego)
Celem skargi do WSA jest sprawdzenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodności z prawem decyzji administracyjnej wydanej przez organ administracyjny drugiej instancji (to jest już po wniesieniu odwołania od decyzji administracyjnej) i wyeliminowanie z obrotu prawnego niezgodnej z prawem decyzji lub postanowienia.
Przedmiotem skargi do WSA nie są wyłącznie decyzje administracyjne. Zaskarżeniu w tym trybie podlegają także między innymi:
- postanowienia, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie albo rozstrzygające sprawę co do istoty
- pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach
- akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
- akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków (inne niż akty prawa miejscowego) podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
- bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku postępowania dot. wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego
Kiedy można wnieść skargę od WSA?
Skargę do WSA można wnieść dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia przysługujących w toku postępowania administracyjnego, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem administracji. Dotyczy to w szczególności wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej, wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy, czy zażalenia.
Wymóg wyczerpania środków zaskarżenia nie dotyczy jednak wszystkich osób uprawnionych do wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Ze zrealizowania tego obowiązku są zwolnieni prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka (art. 52 § 1 PPSA).
Z wyczerpaniem środków zaskarżenia mamy do czynienia, gdy stronie nie przysługuje możliwość zaskarżenia decyzji administracyjnej lub postanowienia poprzez wniesienie:
- zażalenia
- odwołania od decyzji administracyjnej
- wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
Kto może wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego?
Zgodnie z art. 50 § 1 PPSA, skargę do WSA może wnieść każdy kto ma w tym interes prawny. Interes prawny posiada osoba, która jest w stanie wykazać istnienie związku między chronionym przez przepisy prawa interesem prawnym, a decyzją administracyjną (lub innym aktem administracyjnym podlegającym zaskarżeniu).
Co istotne, wniesienie skargi do WSA jest możliwe także przez osobę, która nie został uznana za stronę postępowania administracyjnego przez organ administracji, który wydał decyzję. Skarga ta może dotyczyć w szczególności właśnie tej kwestii, czyli braku uznania danej osoby za stronę postępowania administracyjnego.
Natomiast w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, uprawnionymi do wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego są także:
- prokurator
- Rzecznik Praw Obywatelskich
- Rzecznik Praw Dziecka
- organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, jeśli brała udział w postępowaniu administracyjnym
Dodatkowo, uprawnionym do wniesienia skargi jest także inna osoba, której przepisy szczególne przyznają prawo do wniesienia skargi do WSA (np. gmina na akt nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego).
Jak napisać skargę do WSA?
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego musi spełnić dwie kategorie wymagań:
- wymagania dotyczące skargi
- wymagania dotyczące każdego pisma procesowego składanego w postępowaniu sądowoadministracyjnym
Wymagania dotyczące skargi
Zgodnie z art. 57 § 1 PPSA, skarga na decyzję administracyjną do wojewódzkiego sądu administracyjnego zawiera
- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności
- oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności (przewlekłego prowadzenia postępowania) skarga dotyczy
- określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego
- dowód wezwania organu do usunięcia naruszenia prawa (jeżeli przepisy nie przewidują środka zaskarżenia)
Chociaż nie jest wymagane precyzyjne formułowanie zarzutów wobec zaskarżanej decyzji administracyjnej, to ich sformułowanie jest ważnym elementem skargi do WSA. Podobnie w przypadku konieczności sporządzenia uzasadnienia skargi – przepisy nie nakładają obowiązku sporządzenia uzasadnienia, ale z punktu widzenia skuteczności skargi, sporządzenie uzasadnienia należy uznać za istotne.
W skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego można zawrzeć również dodatkowe wnioski – na przykład wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, czy też wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności lub wniosek o rozpoznanie skargi w trybie uproszczonym.
Wymagania dotyczące każdego pisma procesowego
Skarga od decyzji administracyjnej do wojewódzkiego sądu administracyjnego jest pismem składanym w toku postępowania sądowoadministracyjnego. Dlatego też powinna spełniać podstawowe wymogi dla każdego pisma składanego w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wymogi te określa art. 46 PPSA:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników
- oznaczenie rodzaju pisma
- osnowę wniosku lub oświadczenia
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika
- wymienienie załączników
Dodatkowo, skarga do WSA powinna zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania (lub do doręczeń lub siedziby) stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników. Jeżeli skarga jest wnoszona przez pełnomocnika, do skargi należy dołączyć pełnomocnictwo lub jego wierzytelny odpis.
Do skargi należy także dołączyć odpisy skargi (wraz z załącznikami) dla doręczenia skargi innym stronom postępowania. Ilość odpisów jest uzależniona od liczby stron postępowania.
Termin do wniesienia skargi do WSA
Skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu zaskarżanego rozstrzygnięcia (decyzji lub postanowienia).
Jeżeli w sprawie nie przysługiwał środek zaskarżenia, skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu administracji na wezwanie do zaniechania naruszeń prawa lub 60 dni od dnia wniesienia wezwania do zaniechania naruszeń, jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie.
Natomiast prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie decyzji lub postanowienia w sprawie indywidualnej. W pozostałych przypadkach mogą oni wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi.
Postępowanie po wniesieniu skargi do WSA
Postępowanie przed organem administracji
Skargę do WSA wnosi się za pośrednictwem organu administracji, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi.
Organ administracji przekazuje skargę do WSA wraz z aktami sprawy oraz odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia (art. 54 § 2 PPSA). Organ, który nie stosuje się do powyższego obowiązku może zostać na wniosek skarżącego ukarany grzywną (art. 55 § 1 PPSA).
Art. 54 § 3 PPSA uprawnia organ administracji do uwzględnienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego w całości w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania (są to tzw. uprawnienia autokontrolne). Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa.
Postępowanie przed WSA
Po przekazaniu skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do WSA sąd ten bada, czy skarga podlega odrzuceniu, czy też nadaje się do rozpoznania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucając skargę wydaje postanowienie, na które przysługuje skarga kasacyjna do NSA (Naczelnego Sądu Administracyjnego). Zgodnie z art. 58 § 1 PPSA, Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzuca skargę między innymi jeżeli:
- sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego
- skargę wniesiono po upływie terminu do jej wniesienia
- nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi
- sprawa objęta skargą między tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona
Jeśli skarga nie uległa odrzuceniu Wojewódzki Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę, której dotyczy skarga.
Wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji
Wniesienie skargi do WSA nie wstrzymuje wykonania aktu administracyjnego lub czynności (art. 61 § 1 PPSA). Możliwe jest jednak wstrzymanie wykonania aktu lub czynności zarówno przez organ administracji, jak i przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Wstrzymanie wykonania przez organ administracji
Organ administracji może wstrzymać wykonanie aktu administracyjnego lub czynności jeszcze przed przekazaniem akt sprawy do WSA. Wstrzymanie wykonania jest możliwe w trzech przypadkach opisanych poniżej.
W przypadku wniesienia skargi do WSA od decyzji administracyjnej lub postanowienia możliwe jest wstrzymanie zaskarżonego aktu w całości lub w części zarówno z urzędu, jak i na wniosek osoby wnoszącej skargę. Nie można jednak wstrzymać wykonania, gdy zachodzą przesłanki nadania decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo jeżeli przepisy szczególne wyłączają możliwość wstrzymanie wykonania.
Podobnie w przypadku wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. W przypadku takiej skargi możliwe jest wstrzymanie wykonania z urzędu lub na wniosek skarżącego. Wstrzymanie wykonania jest możliwe zarówno co do dałości lub części zaskarżonego aktu lub czynności.
W przypadku wniesienia skargi do WSA na uchwały jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej. W takiej sytuacji organ administracji może (z urzędu lub na wniosek strony) wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub w części. Wyjątkiem są przepisy prawa miejscowego, które weszły w życie – w przypadku tych przepisów nie jest możliwe wstrzymanie wykonania.
Wstrzymanie wykonania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
Wojewódzki Sąd Administracyjny może wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, które są przedmiotem skargi. Jest to możliwe jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Wstrzymanie wykonania odbywa się na wniosek skarżącego. Wniosek może stanowić element skargi do WSA. Jest to możliwe także w sytuacji, w której organ administracji wcześniej odmówił wstrzymania wykonania. WSA może także zmienić lub uchylić postanowienie dot. wstrzymania wykonania w każdym czasie w razie zmiany okoliczności, na podstawie których została podjęta dotychczasowa decyzja o wstrzymaniu wykonania.
WSA nie może jednak wstrzymać wykonania zaskarżonych przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie. Nie jest także możliwe wstrzymanie wykonania innych zaskarżonych aktów prawa administracyjnego jeżeli ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania (art. 61 § 3PPSA).
Wyrok WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny, na skutek wniesionej skargi, może wydać jeden z dwóch rodzajów wyroków:
- oddalający skargę
- uwzględniający skargę
Możliwe jest także inne zakończenie postępowania prowadzonego przed WSA przed wydaniem wyroku – na przykład w drodze odrzucenia skargi, czy umorzenia postępowania. W takich przypadkach nie dochodzi do wydania wyroku. Postępowanie kończone jest na podstawie postanowienia.
Wyrok oddalający skargę
Wojewódzki sąd administracyjny może uznać, że zaskarżony akt lub czynność jest zgodna z prawem. W takim przypadku wydaje wyrok oddalający skargę do WSA.
Sąd może oddalić skargę do WSA w części, jeżeli część skargi uznaje za uzasadnioną. W takim przypadku, co do pozostałej części decyzji zostanie wydany wyrok uwzględniający skargę w części (o ile nie zapadło wcześniej inne rozstrzygnięcie – np. częściowe odrzucenie skargi lub częściowe umorzenie postępowania).
Wyrok uwzględniający skargę
Wojewódzki sąd administracyjny może uznać, że zaskarżony akt lub czynność narusza prawo. Wydaje wtedy wyrok uwzględniający skargę do WSA.
Rodzaj rozstrzygnięcia wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny jest zależny od tego na co zostało wniesiona skarga – mówiąc inaczej, zależy od przedmiotu zaskarżenia.
Skarga na decyzję lub postanowienie
Uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie wojewódzki sąd administracyjny uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeśli stwierdzi:
- naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy
- naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego
- inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć wpływ na wynik sprawy
Może też stwierdzić nieważność decyzji administracyjnej lub postanowienia, jeśli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
WSA może także stwierdzić wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach. Dochodzi do tego m.in. w przypadku, w którym nie jest możliwe stwierdzenie nieważności decyzji ze względu na zbyt długi upływ czasu.
Dodatkowo, w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa materialnego mającego wpływ na wynik sprawy lub stwierdzenia nieważności, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, WSA zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie decyzji lub postanowienia wskazując sposób załatwienia sprawy lub jej rozstrzygnięcie, chyba że rozstrzygnięcie pozostawiono uznaniu organu.
Skarga do WSA na inne akty lub pisemne interpretacje podatkowe
W przypadku uwzględnienia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny skargi na inny akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, bądź uwzględnienia skargi na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w sprawie indywidualnej, WSA uchyla zaskarżony akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności.
Skarga na akty prawa miejscowego
WSA uwzględniając skargę na uchwałę lub akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej lub inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
Skarga na akt nadzoru
Uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru nad działalnością organów tej jednostki wojewódzki sąd administracyjny uchyla zaskarżony akt nadzoru (art. 148 PPSA).
Skarga na bezczynność organu
Wojewódzki sąd administracyjny uwzględniając skargę na bezczynność organu administracji publicznej:
- zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji albo dokonania czynności
- zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa
- stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego postępowania
Jednocześnie WSA stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
W przypadkach określonych w pkt 1. i 2. Wojewódzki Sąd Administracyjny może orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeśli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego.
Wojewódzki sąd administracyjny może również orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny lub przyznać od organu na rzecz skarżącego określoną sumę pieniężną.
Skarga na inne akty lub czynności
Natomiast w przypadku uwzględnienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, której przedmiot nie został określony powyżej (a tym samym w art. 3 § 2 PPSA), sąd uchyla lub stwierdza bezskuteczność zaskarżonego aktu lub czynności (art. 150 PPSA)
Problemy ze skargą do WSA w Krakowie? Moja kancelaria adwokacka może Ci pomóc!
Będąc adwokatem z Krakowa specjalizuje się w prawie administracyjnym, zwłaszcza w zakresie spraw dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, nieruchomości oraz zagadnień związanych z prawem cywilnym. Dzięki temu, jako adwokat w Krakowie będę w stanie pomóc Ci między innymi w następujących sprawach:
- ocena celowości wniesienia skargi do WSA lub NSA
- reprezentowanie przed sądami administracyjnymi
- złożenie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji
- ocena możliwości zaskarżenia decyzji w trybie nadzwyczajnym – wznowienie postępowania lub stwierdzenie nieważności