Skarga kasacyjna do NSA – Naczelnego Sądu Administracyjnego
Czym jest skarga kasacyjna do NSA?
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego jest środkiem odwoławczym od wyroku lub postanowienia wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny na skutek wniesionej wcześniej skargi do WSA.
Skarga kasacyjna do NSA służy do kontroli wyroku wydanego przez sąd administracyjny, a nie bezpośrednio dokonaniu kontroli decyzji administracyjnej. Jednak pośrednio – poprzez kontrolę sposobu zapatrywania się na treść decyzji administracyjnej oraz sposób prowadzenia postępowania administracyjnego przez WSA – służy także kontroli treści decyzji administracyjnej.
W typowej sytuacji, skarga kasacyjna do NSA jest czwartym i ostatnim etapem prowadzenia postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego:
- wydanie decyzji administracyjnej
- odwołanie od decyzji administracyjnej
- skarga do WSA
- skarga do NSA
Do jakiego sądu wnosi się skargę kasacyjną?
Skargę kasacyjną do NSA wnosi się za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wydał zaskarżany wyrok lub postanowienie do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA to organ sądowy, który sprawuje kontrolę funkcjonowania oraz bezczynności lokalnej i regionalnej administracji publicznej pod względem zgodności z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, prawem unijnym oraz ustawami.
Wojewódzki Sąd Administracyjny może jednak przed przekazaniem skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego samodzielnie uchylić zaskarżony wyrok lub postanowienie jeżeli w sprawie zachodzi nieważność postępowania albo podstawy skargi kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione. W takim przypadku WSA rozstrzyga także na wniosek strony o kosztach postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny może także podjąć samodzielnie inną decyzję, Na posiedzeniu niejawnym odrzuci skargę kasacyjną do NSA w trzech przypadkach:
- skargę wniesiono po upływie terminu
- skarga jest niedopuszczalna z innych przyczyn niż upływ terminu do jej wniesienia
- strona skarżąca nie uzupełniła braków formalnych w wyznaczonym przez WSA terminie
Co można zaskarżyć skargą kasacyjną?
Skarga kasacyjna do NSA przysługuje od:
- wyroku wydanego przez WSA
- od postanowienia wydanego przez WSA, które kończy postępowanie sądowoadministracyjne w danej sprawie
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego nie przysługuje natomiast od postanowień:
- o odrzuceniu skargi do WSA wniesionej po upływie terminu do jej wniesienia
- o odrzuceniu skargi do WSA na skutek braku uzupełnienia braków formalnych w wyznaczonym terminie, pomimo wcześniejszego wezwania
- o odrzuceniu skargi do WSA z powodu istnienia stanu powagi rzeczy osądzonej
- o odrzuceniu skargi do WSA z powodu nieuiszczenia wpisu (opłaty sądowej) w wyznaczonym terminie, pomimo wcześniejszego wezwania
- o umorzeniu postępowania przed WSA w związku ze skutecznym cofnięciem skargi, śmiercią strony, bezprzedmiotowości dalszego prowadzenia postępowania z innych przyczyn
Kto może złożyć skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego?
Zgodnie z art. 173 § 2 Ustawy o Postępowaniu przed sądami administracyjnymi (PPSA) skargę kasacyjną do NSA może wnieść:
- strona
- prokurator
- Rzecznik Praw Obywatelskich
- Rzecznik Praw Dziecka
Wyżej wymienione podmioty mogą wnieść skargę kasacyjną po doręczeniu odpisu zaskarżanego orzeczenia z uzasadnieniem. Jeżeli nie doszło do sporządzenia i doręczenia uzasadnienia, nie jest możliwe wniesienie skargi kasacyjnej do NSA przez stronę.
W sprawach, w których oddalono skargę do WSA, uzasadnienia wyroku nie sporządza się z urzędu. Doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem odbywa się wyłącznie w przypadku złożenia przez stronę wniosku o sporządzenie uzasadnienia i jego doręczenia w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku.
W takim przypadku (zgodnie z art. 177 § 2 PPSA), prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka mogą w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
Stroną w rozumieniu art. 173 § 2 PPSA jest skarżący (osoba, która wniosła skargę do WSA) oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Ponadto art. 12 PPSA stanowi, że przez stronę należy rozumieć również uczestnika postępowania. Uczestnikami postępowania są:
- osoby, które brały udział w postępowaniu administracyjnym, ale nie wniosły skargi do WSA, jeśli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego
- osoby, które nie brały udziału w postępowaniu administracyjnym, jeśli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego (jeżeli zgłosiły swój udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym)
- organizacje społeczne występujące w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej działalności statutowej (jeżeli zgłosiły swój udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym, a sąd nie odmówił im tego udziału).
Przymus adwokacki
Skarga kasacyjna do NSA powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego (art. 175 § 1 PPSA).
Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego nie musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego, jeśli sporządził ją:
- sędzia,
- prokurator,
- notariusz,
- radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa,
- profesor,
- doktor habilitowany nauk prawnych będący stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem,
- Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka, jeśli skargę kasacyjną wnosi prokurator.
Dodatkowo przymus adwokacki jest wyłączony, jeżeli skargę kasacyjną do NSA sporządził:
- doradca podatkowegy – w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz
w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami - rzecznik patentowy – w sprawach własności przemysłowej
Jak napisać skargę kasacyjną do NSA?
W przeciwieństwie do skargi do WSA, skarga kasacyjna do NSA zawiera obowiązek precyzyjnego określenia podstaw kasacyjnych (naruszeń prawa) oraz ich uzasadenienie. Wymagania formalne dotyczące skargi kasacyjnej dzielą się na te dotyczące samej skargi kasacyjnej, jak i wymogi dotyczące każdego pisma procesowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
Wymagania dotyczące skargi kasacyjnej
Zgodnie z art. 176 § 1 PPSA, skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego powinna zawierać:
- oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części
- przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie
- wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany
- wniosek o rozpoznanie na rozprawie lub oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy
Najbardziej problematycznymi są dwa wymagania stawiane przez przepisy prawa: przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie oraz wniosek o uchylenie lub zmianę z oznaczeniem zakresu żądania. W przypadku braku zawarcia w skardze kasacyjnej do NSA tych elementów skarga będzie podlegała odrzuceniu bez wcześniejszego wezwania do usunięcia braków formalnych (jak ma to miejsce w przypadku pozostałych wymagań dotyczących skargi kasacyjnej oraz wymagań dotyczących każdego pisma procesowego).
Wymagania dotyczące pisma procesowego
Każde pismo procesowe sporządzane w postępowaniu sądowoadministracyjnym (w tym także i skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego) powinno zawierać wymienione powyżej elementy (nie inaczej jest w przypadku skargi kasacyjnej do NSA):
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników
- oznaczenie rodzaju pisma
- osnowę wniosku lub oświadczenia
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika
- wymienienie załączników
Jeżeli skarga kasacyjna do NSA jest wnoszona przez pełnomocnika, do skargi należy dołączyć pełnomocnictwo lub jego wierzytelny odpis.
Do skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego należy także dołączyć odpisy skargi (wraz z załącznikami) dla doręczenia skargi innym stronom postępowania. Ilość odpisów jest uzależniona od liczby stron postępowania.
Termin do wniesienia skargi kasacyjnej do NSA
Skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Termin ten wiąże także prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka.
Jak wspomniałem już o tym powyżej, możliwość złożenia skargi kasacyjnej do NSA jest uzależniona od złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, jeżeli uzasadnienie orzeczenia nie jest sporządzane z urzędu przez WSA. Do złożenia wniosku może dojść w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia.
Jeżeli termin ten nie zostanie zachowany, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka mogą w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia. Podmioty te mogą następnie wnieść skargę kasacyjną do NSA w terminie 30 dni od dnia doręczenia uzasadnienia orzeczenia.
Podstawy skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego
Zgodnie z art. 174 PPSA, skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego można oprzeć wyłącznie na 2 podstawach:
- naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
- naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy
Jak wyjaśniałem już powyżej, wskazanie podstaw skargi kasacyjnej do NSA oraz ich uzasadnienie jest obowiązkowym elementem skargi. Wskazanie innych podstaw lub brak wskazania jakichkolwiek podstaw będzie skutkował odrzuceniem skargi bez wezwania do wcześniejszego uzupełnienia braków formalnych.
Naruszenie prawa materialnego
Błędna wykładnia prawa materialnego polega na nieprawidłowym odczytaniu treści norm prawnych wynikających z przepisów albo na zastosowaniu prawa już nieobowiązującego (na skutek uchylenia przepisów).
Niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego polega na nieprawidłowym przyjęciu, że poprawnie zrozumiany przepis znajduje zastosowanie do stanu faktycznego zaistniałego w rozpatrywanej przez WSA sprawie.
Naruszenie przepisów postępowania
Aby naruszenie przepisów postępowania mogło stanowić podstawę kasacyjną, konieczne jest ustalenie, że uchybienia przepisom postępowania sądowoadministracyjnego, których dopuścił się WSA mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Jeżeli Wojewódzki Sąd Administracyjny dopuścił się uchybień, które jednak nie wywarły istotnego wpływu na wynik całej sprawy, to uchybienia takie nie mogą stanowić skutecznej podstawy kasacyjnej.
Do przepisów postępowania, których naruszenie stanowi podstawę kasacji należą w szczególności przepisy określające błędy postępowania powodujące jego nieważność. Nieważność postępowania zgodnie z art. 183 § 2 PPSA zachodzi:
- gdy droga sądowa była niedopuszczalna
- gdy strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany
- gdy w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona
- gdy skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy
- gdy strona została pozbawiona możności obrony swych praw
- gdy wojewódzki sąd administracyjny orzekł w sprawie, w której właściwy jest Naczelny Sąd Administracyjny
Problemy ze skargą kasacyjną do NSA w Krakowie? Jako adwokat Mogę Ci pomóc!
Moja kancelaria adwokacka zajmuje specjalizuje się w prawie administracyjnym. Swoim Klientom doradzam zwłaszcza w sprawach administracyjnych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, nieruchomości, czy sprawach związanych z prawem cywilnym. Dzięki temu, jako adwokat z Krakowa będę w stanie pomóc Ci między innymi w następujących sprawach:
- ocena możliwości i celowości wniesienia skargi kasacyjnej
- reprezentowanie przed sądami administracyjnymi
- ocena możliwości kwestionowania decyzji administracyjnej w trybach nadzwyczajnych – poprzez wznowienie postępowania administracyjnego i stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej
- ocena możliwości wznowienia postępowania sądowoadministracyjnego