Postępowanie uproszczone
Na czym polega postępowanie uproszczone?
Postępowanie uproszczone, jak sama nazwa wskazuje, jest postępowaniem mniej skomplikowanym od zwykłego postępowania sądowego.
W postępowaniu uproszczonym nie można kumulować roszczeń, a postępowanie dowodowe jest ograniczone. W takim postępowaniu nie jest na przykład możliwe przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Cechą charakterystyczną większości pism w postępowaniu uproszczonym jest to, że wnosi się je na specjalnych, urzędowych formularzach.
Jakie sprawy mogą być rozpoznane w postępowaniu uproszczonym?
W postępowaniu uproszczonym rozpoznawane są sprawy, które należą do właściwości sądów rejonowych:
- o roszczenia wynikające z umów, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty
- o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu
Ograniczenia w postępowaniu uproszczonym
Postępowanie uproszczone charakteryzuje zakaz łączenia w jednym pozwie kilku roszczeń (art. 505.3 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). W przypadku połączenia w jednym pozwie kilku roszczeń, przewodniczący zarządza zwrot pozwu. Powinien on również wezwać powoda, aby poprawił lub uzupełnił pozew w terminie 7 dni. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie dopuszczalne jest zupełnie wyjątkowo, gdy roszczenia wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju (art. art. 505.3 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Czasem powód dochodzi tylko części roszczenia. W takiej sytuacji sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym tylko wtedy, gdy postępowanie to byłoby właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przytoczonych przez powoda. W przeciwnym razie sprawa podlega rozpoznaniu w zwykłym postępowaniu (art. 505.3 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego).
W postępowaniu uproszczonym nie można zmieniać powództwa, a co za tym idzie nie stosuje się w nim przepisów art. 75-85 oraz 194-196 i 198 Kodeksu postępowania cywilnego.
W postępowaniu uproszczonym można wystąpić z powództwem wzajemnym oraz podnieść zarzut potrącenia. Warunkiem jest, aby roszczenia nadawały się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym (art. 505.4 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Postępowanie dowodowe w postępowaniu uproszczonym
Zasadniczo w postępowaniu uproszczonym nie przeprowadza się postępowania dowodowego. Wyjątkiem jest dowód z dokumentu (art. 505.11 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Powyższego ograniczenia nie stosuje się, gdy apelację oparto na późniejszym wykryciu nowych faktów i dowodów, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji (art. 505.11 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Opłaty sądowe w postępowaniu uproszczonym
W postępowaniu uproszczonym pobiera się stałą opłatę od sprawy. Stawki są następujące:
- 30 zł, jeśli wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu umowy ma wartość do 2 000 zł
- 100 zł, jeśli wartość przedmiotu sporu lub wartość umowy przekracza 2000 zł, ale nie przekracza 5 000 zł
- 250 zł, jeśli wartość przedmiotu sporu lub wartość umowy przekracza 5 000 zł ale nie przekracza 7500 zł
- 300 zł, jeśli wartość przedmiotu sporu lub wartość umowy przekracza 7500 zł
Formularze w postępowaniu uproszczonym
Postępowanie uproszczone odróżnia się od innych postępowań na pierwszy rzut oka ze względu na wykorzystywanie gotowych formularzy (można je znaleźć m.in. na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości). Na urzędowym formularzu wnosi się:
- pozew
- odpowiedź na pozew
- sprzeciw od wyroku nakazowego
- pisma zawierające wnioski dowodowe
Pozostałe pisma można składać jako zwykłe pisma procesowe, to jest bez wykorzystywania specjalnych formularzy.
Na urzędowym formularzu powinno się także złożyć zarzuty oraz sprzeciw od nakazu zapłaty, jeśli sprawę należącą do postępowania uproszczonego rozpoznano w postępowaniu nakazowym lub w postępowaniu upominawczym.
Pominięcie trybu uproszczonego
Jeżeli sąd uzna, że sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych (przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego), to w dalszym ciągu rozpoznaje ją poza postępowaniem uproszczonym. W takim wypadku nie pobiera się uzupełniającej opłaty od pozwu.
Sprawa jest zawiła, gdy występują w niej poważne zagadnienia prawne albo jeżeli stan faktyczny jest skomplikowany. Zawiłość może być spowodowana:
- wniesieniem powództwa wzajemnego albo zarzutu potrącenia
- precedensowym charakterem sprawy
- licznymi, trudnymi do przeprowadzenia i oceny dowodami
- koniecznością korzystania z pomocy sądowej
- koniecznością ustanowienia kuratora dla strony, której miejsce pobytu nie jest znane
Uzasadnienie wyroku w postępowaniu uproszczonym
W postępowaniu uproszczonym uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony. Na zgłoszenie wniosku strona ma tydzień od dnia ogłoszenia sentencji wyroku, a gdy działała bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego okres tygodniowy biegnie od dnia doręczenia sentencji wyroku. Ponadto sąd sporządza uzasadnienie wyroku w postępowaniu uproszczonym także wtedy, gdy wyrok został zaskarżony w ustawowym terminie.
Sąd odrzuca wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku wydanego w postępowaniu uproszczonym, gdy strona spóźni się ze złożeniem wniosku.
Strona może zgłosić wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku wydanego w postępowaniu uproszczonym ustnie do protokołu bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku (art. 505.8 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). W takiej samej formie strona może zrzec się doręczenia uzasadnienia wyroku. W takiej sytuacji termin do wniesienia apelacji zaczyna biec od dnia ogłoszenia wyroku (art. 505.8 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Ustnie do protokołu rozprawy prowadzonej w postępowaniu uproszczonym strona może również zrzec się prawa do wniesienia apelacji bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku. Jeśli prawa do wniesienia apelacji zrzekną się wszyscy uprawnieni – wyrok staje się prawomocny (art. 505.8 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego).
Apelacja w postępowaniu uproszczonym
W zwykłym postępowaniu sąd rozpoznaje apelację w składzie 3 sędziów zawodowych. Z kolei w postępowaniu uproszczonym apelacja rozpoznawana jest w składzie 1 sędziego (art. 505.10 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w apelacji lub odpowiedzi na nią zażądała przeprowadzenia rozprawy (art. 505.10 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu przez sądem drugiej instancji jeden sędzia wydaje także postanowienia:
- dotyczące postępowania dowodowego
- o przyznaniu oraz cofnięciu zwolnienia od kosztów sądowych
- o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych
- o odrzuceniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
- o nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia kosztów
- o skazaniu na grzywnę
Apelację w postępowaniu uproszczonym można oprzeć na zarzutach:
- naruszenia prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
- naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć wpływ na wynik sprawy
Podstawą apelacji mogą być również okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem I instancji.
Po upływie terminu do wniesienia apelacji nie można przytaczać dalszych zarzutów (art. 505.9 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Jakie rozstrzygnięcia podejmuje sąd apelacyjny po rozpoznaniu sprawy?
Jeżeli sąd drugiej instancji stwierdzi, że zachodzi naruszenie prawa materialnego, a zgromadzone dowody nie dają wystarczających podstaw do zmiany wyroku, uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania (art. 505.12 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Uchylając zaskarżony wyrok sąd drugiej instancji może przekazać sprawę do rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniu uproszczonym również wtedy, gdy sprawa podlega rozpoznaniu w tym postępowaniu (art. 505.12 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego). Do takiego przekazania może dojść, gdy sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, jak również wtedy, gdy sprawa nie należy do kategorii spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym, ale została rozpoznana w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w ramach postępowania uproszczonego. W takiej sytuacji sąd rozpoznaje sprawę w składzie innym niż poprzednio.
Sąd drugiej instancji może oddalić apelację także wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu (art. 505.12 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego).
Jeśli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku sądu drugiej instancji wydanego w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 505.13 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
W postępowaniu, które toczy się na skutek zażalenia sąd drugiej instancji uzasadnia z urzędu wyłącznie te postanowienia, które uchylają zaskarżone postanowienie albo zarządzenie (art. 505.13a Kodeksu postępowania cywilnego).
Sprawa w postępowaniu uproszczonym w Krakowie? Jako adwokat mogę Ci pomóc!
Jako adwokat prowadzący kancelarią adwokacką w Krakowie reprezentuje Klientów między innymi w trakcie postępowań sądowych podlegających rozpoznaniu w procedurze uproszczonej. W takich sprawach mogę Ci pomóc między innymi poprzez:
- ocenę szans na osiągnięcie sukcesu w postępowaniu sądowy
- wniesienie pozwu w postępowaniu uproszczonym
- przygotowanie sprzeciwu od nakazu zapłaty
- reprezentowanie przed sądem